สารแขวนลอย
น้ำที่เราใช้ในชีวิตประจำวันมักมีสารแขวนลอยปนอยู่ครับ โดยสารแขวนลอยที่กระจายตัวอยู่ในของเหลวจะไม่ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน เป็นอนุภาคที่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่าหรือกล้องจุลทรรศน์และเมื่อปล่อยทิ้งไว้จะเกิดการตกตะกอน ทำให้คุณภาพน้ำลดลงทั้งในเรื่องของความใส รสชาติ และความปลอดภัย
บทความนี้ Mittwater จะพาไปทำความรู้จักกับสารแขวนลอยคืออะไร เกิดจากอะไร แตกต่างจากคอลลอยด์อย่างไร พร้อมแนะนำวิธีการแยกสารแขวนลอยออกจากน้ำ เพื่อให้คุณเข้าใจและสามารถจัดการน้ำให้สะอาด ปลอดภัยต่อการใช้งานในชีวิตประจำวัน
สารแขวนลอย (Suspension) คืออะไร ?
สารแขวนลอย (Suspension) คือ สารผสมที่มีอนุภาคของแข็งขนาดใหญ่กว่า 1 ไมโครเมตร ลอยกระจายอยู่ในของเหลวหรือก๊าซ โดยไม่ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน โดยอนุภาคเหล่านี้สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า และเมื่อปล่อยทิ้งไว้สักพักจะตกตะกอนลงด้านล่าง
ซึ่งสารแขวนลอยสามารถแยกออกจากตัวกลางได้ด้วยการกรอง เช่น น้ำโคลน แป้งในน้ำ หรือฝุ่นที่แขวนลอยอยู่ในอากาศ ที่มักพบในชีวิตประจำวัน
สารแขวนลอยในน้ำ เกิดจากอะไร ?
สารแขวนลอยในน้ำเกิดจากการที่มีอนุภาคของแข็งขนาดเล็ก เช่น ดิน ทราย หรือสารอินทรีย์ ลอยกระจายอยู่ในน้ำโดยไม่ละลาย ซึ่งมักมาจากปัจจัยทางธรรมชาติและกิจกรรมของมนุษย์ ดังนี้
- การชะล้างของดิน ทราย และตะกอนลงสู่แหล่งน้ำในช่วงฝนตกหรือหลังน้ำหลาก
- การกัดเซาะของตลิ่งหรือพื้นดินใต้น้ำจากกระแสน้ำไหลแรง
- ตะกอนอินทรีย์จากซากพืชหรือสัตว์ที่เน่าเปื่อยในแหล่งน้ำ
- การปล่อยของเสียหรือเศษวัสดุจากโรงงาน อุตสาหกรรม หรือกิจกรรมทางเกษตร
- การกวนของน้ำจากการสูบน้ำ การเดินเรือ หรือคลื่นลมแรง ทำให้ตะกอนที่อยู่ก้นน้ำลอยขึ้นมาอีกครั้ง
สารแขวนลอย กับ คอลลอยด์ แตกต่างกันอย่างไร ?
| ลักษณะเปรียบเทียบ | สารแขวนลอย | สารคอลลอยด์ |
|---|---|---|
| การผสม | ไม่เป็นเนื้อเดียวกัน | เป็นเนื้อเดียวกัน |
| ขนาดอนุภาค | ใหญ่กว่า 1 ไมโครเมตร | ประมาณ 1-1,000 นาโนเมตร |
| การมองเห็น | มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า หรือกล้องจุลทรรศน์ธรรมดา | มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์พิเศษ |
| การตกตะกอน | ตกตะกอนได้ง่าย | ตกตะกอนได้ยาก คงตัวได้ระยะหนึ่ง |
| การกรอง | สามารถกรองออกได้ด้วยกระดาษกรองทั่วไป | ต้องใช้เยื่อกรองพิเศษ |
| การกระเจิงของแสง | ไม่เกิดการกระเจิงของแสง | เกิดการกระเจิงของแสง เห็นเป็นลำแสงผ่านสาร |
สารแขวนลอยที่เจือปนมากับน้ำ อันตรายหรือไม่ ?
สารแขวนลอยที่ปนอยู่ในน้ำอาจไม่เป็นอันตรายโดยตรง หากเป็นดิน ทราย หรือฝุ่นธรรมดา แต่หากมีสารเคมี โลหะหนัก หรือเชื้อโรคเจือปนอยู่ อาจส่งผลต่อสุขภาพได้ เช่น ทำให้น้ำมีสี มีกลิ่น หรือมีรสที่เปลี่ยนไป และอาจก่อให้เกิดโรคเมื่อนำมาดื่มโดยไม่ผ่านการกรอง
นอกจากนี้ สารแขวนลอยยังสามารถเป็นแหล่งสะสมของเชื้อโรคหรืออนุภาคที่ปนเปื้อนอื่น ๆ ทำให้การบริโภคน้ำโดยตรงมีความเสี่ยงต่อทางเดินอาหาาร การติดเชื้อ และปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ดังนั้น การกรอง การตกตะกอน หรือการใช้ระบบกรองน้ำที่เหมาะสมจึงเป็นวิธีง่าย ๆ และจำเป็นในการทำให้น้ำสะอาดปลอดภัย และพร้อมสำหรับใช้งานในชีวิตประจำวัน
ตัวอย่างสารแขวนลอยในชีวิตประจำวัน มีอะไรบ้าง ?
สารแขวนลอยสามารถพบได้รอบตัวเราในชีวิตประจำวัน ดังนี้
- ยาแก้ไอน้ำดำ
- ยาธาตุน้ำแดง
- ยาลดกรดชนิดแขวนตะกอน
- ยาปฏิชีวนะชนิดแขวนตะกอน
- ยาคาลาไมน์
- น้ำแกงส้ม
- ดินปืน
- น้ำโคลน
- คอนกรีตผสมน้ำ
- แป้งมันผสมน้ำ
- น้ำหมักปุ๋ย
- น้ำหมึกหรือสีชนิดเหลว
- น้ำซุปหรือซอนข้นบางชนิด
- น้ำผลไม้คั้นสด
- ฝุ่นละอองหรือควันในอากาศ
วิธีการแยกสารแขวนลอย ทำอย่างไร ?
1. การกรอง
การกรองเป็นวิธีที่ใช้กันทั่วไป โดยใช้อุปกรณ์กรอง เช่น กระดาษกรอง ผ้าขาวบาง หรือตะแกรง เพื่อแยกอนุภาคของแข็งออกจากของเหลว อนุภาคที่ติดบนวัสดุกรองจะถูกแยกออก น้ำหรือของเหลวที่ผ่านการกรองจะใสขึ้น ซึ่งเป็นวิธีที่เหมาะกับน้ำที่มีตะกอนหยาบหรือสารแขวนลอยขนาดใหญ่
คลิกอ่านบทความแนะนำเกี่ยวกับระบบกรองน้ำ
- ระบบกรองน้ำอุตสาหกรรม คืออะไร ก่อนจะเลือกติดตั้งในโรงงานต้องรู้อะไรบ้าง
- ระบบกรองน้ำบาดาล คืออะไร มีวิธีการกรองอย่างไรบ้าง เพื่อให้ได้น้ำสะอาดใช้งานได้ปลอดภัย
- ระบบกรองน้ำประปา หมู่บ้าน ผิวดิน คืออะไร มีขั้นตอนการกรองน้ำอย่างไรบ้าง
2. การริน
วิธีแยกสารแขวนลอยด้วยการริน เป็นการเทของเหลวส่วนบนออกจากภาชนะ หลังจากปล่อยให้สารแขวนลอยตกตะกอนที่ก้น เป็นวิธีที่ง่ายและไม่ต้องใช้อุปกรณ์ซับซ้อน แต่จะใช้ได้กับสารแขวนลอยที่ตกตะกอนได้ง่ายและไม่ละเอียดมาก
3. การตกตะกอน
การตกตะกอนใช้หลักการแรงโน้มถ่วง โดยปล่อยของเหลวที่มีสารแขวนลอยอยู่ในภาชนะนิ่ง ๆ อนุภาคแข็งจะค่อย ๆ ตกลงสู่ก้นภาชนะ หลังจากนั้นจึงสามารถรินหรือกรองของเหลวส่วนบนออก วิธีนี้จึงเหมาะสำหรับน้ำโคลนหรือน้ำขุ่นที่ต้องแยกสารแขวนลอยออกแบบง่าย ๆ
ต้องการแยกสารแขวนลอยในน้ำ ควรทำระบบกรองน้ำอะไร ?
การแยกสารแขวนลอยในน้ำเพื่อให้น้ำสะอาดและปลอดภัย สามารถใช้ระบบกรองน้ำได้หลายประเภท ดังนี้
- ระบบกรองแบบ UF กรองอนุภาคขนาดเล็กจนถึงระดับไมครอน เหมาะกับน้ำที่มีสารแขวนลอยละเอียด
- เครื่องกรองน้ำแบบไส้กรองเซรามิก กรองอนุภาคขนาดใหญ่และจุลินทรีย์บางชนิด
- เครื่องกรองน้ำแบบทราย (Sand filter) เหมาะกับน้ำขุ่น มีสารแขวนลอยจำนวนมาก
- เครื่องกรองคาร์บอน ช่วยกรองอนุภาคขนาดเล็ก พร้อมดูดซับสีและกลิ่น
สรุปเรื่องสารแขวนลอยในน้ำ
จะเห็นได้ว่า สารแขวนลอยในน้ำคืออนุภาคขนาดเล็กที่กระจายตัวอยู่ในของเหลวโดยไม่ละลายเป็นเนื้อเดียวกัน แม้บางครั้งอาจดูไม่เป็นอันตราย แต่หากมีปริมาณมากเกินไปก็อาจทำให้น้ำขุ่น ลดความใส รสชาติเปลี่ยน และอาจซ่อนเชื้อโรคหรือสารเคมีปนเปื้อน
ดังนั้น การจัดการสารแขวนลอยด้วยวิธีการง่าย ๆ เช่น การตกตะกอน การกรองหรือการเลือกระบบกรองน้ำที่เหมาะสม จะช่วยทำให้น้ำกลับมาใสสะอาด พร้อมสำหรับใช้งานในชีวิตประจำวันได้อย่างมั่นใจอีกครั้ง
————————
ติดต่อ Mittwater ได้ที่นี่
โทร : 086-080-6629 (คุณธัชชัย)
Line : @mitrwater
ติดต่อช่องทางอื่นๆ : www.mittwater.com/contact


